“Euronews”: Azərbaycan Avropa İttifaqının yeni qaz tədarükçüsüdür

Azərbaycan Avropa İttifaqının yeni qaz tədarükçüsüdür.

Bu fikir “Euronews” telekanalının saytında dərc olunan analitik yazıda yer alıb.

Aİ yeni təbii qaz tədarükçüləri tapmaq üçün hər cür səy göstərir. Brüssel artıq ABŞ, Qətər, Norveç, Əlcəzair və İsraillə danışıqlar aparıb. Azərbaycan tədarükün 50 % artırılmasına razılıq verib. Təbii qaz Türkiyə və Bolqarıstan ərazisindən boru kəməri ilə çatdırılır.

Qeyd edilir ki, Aİ ölkələri qaz böhranı şəraitində həmrəylik prinsipləri əsasında Avropa şəbəkəsi daxilində qaz mübadiləsi və yenidən bölüşdürülməsinə dair sazişlər bağlayaraq bir-birinə dəstək ola bilər: “Hələlik belə sazişlər azdır: məsələn, Almaniya yalnız enerji ilə təmin olunan Danimarka və Avstriya ilə müqavilələr imzalayıb. Çox güman ki, Aİ ölkələrinin hər birinin hökuməti öz daxili bazarlarını qazla təmin etməli olacaq”.

Digər Aİ ölkələri Rusiya qazından daha az asılıdır: “Bəzi Aİ ölkələri artıq Rusiya qazından asılılıqdan qurtulub. Məsələn, İtaliya Əlcəzair, Qətər və Azərbaycanla qaz tədarükünə dair müqavilələr bağlayıb. Nəticədə bu cənub Avropa ölkəsində Rusiya qazının idxalının payı artıq ümumi enerji tələbatının 21 %-nə düşüb.

İspaniya və Portuqaliyanın vəziyyəti daha yaxşıdır: onlar Rusiyadan gələn qazdan asılılıqdan azaddırlar və hətta Aİ-nin digər ölkələrinə təbii qaz verirlər. İspaniya, Pireney yarımadasında yerləşən altı LNG terminalı ilə Avropa şist qazı bazarında getdikcə daha mühüm rol oynayır”.

Fransa da qonşuları ilə ayaqlaşmağa çalışır: “Burada üç LNG terminalı istifadəyə verilib. İndiyə qədər Fransa təbii qazının böyük hissəsini Şimal dənizinin dibi ilə Dunkerk boru kəməri ilə Norveçdən idxal edir. Danimarka və İsveç öz enerji ehtiyaclarını böyük ölçüdə təmin edirlər”.

Bildirilir ki, Ukraynada müharibənin ilk aylarında Aİ-dən Rusiyaya mal ixracı 48 % azalıb, lakin eyni dövrdə neft və qazın qiymətinin artımı səbəbindən Rusiyanın Aİ ölkələrinə ixracı 68 % artıb:

“Avropa bazarlarının Rusiya qazından asılılığının azaldılması təkcə Rusiyaya qarşı çoxsaylı sanksiya paketlərinin mövzusu deyil, həm də Avropa Parlamentinin Brüsseldəki sessiyalarında qızğın müzakirələrin mövzusudur. Bəzi Aİ ölkələri sabah da Rusiyadan təbii qaz idxalından imtina etməyə prinsipcə hazırdır. Amma başqaları üçün bu, böyük idxalı əvəz edən məsələdir: onlar uzunmüddətli perspektivdə hansı alternativ enerji mənbələrindən istifadə edə biləcəklər? Ən əsası isə, qısa müddətə gəlincə, qazı Rusiyadan çəkilən kəmərlərdən deyilsə, haradan əldə etmək olar?

Aİ ölkələrinə qaz tədarükünün daha ətraflı təhlili göstərir ki, alternativlərin tapılması problemi o qədər də çətin deyil və artıq iri qaz idxalçıları tərəfindən həll edilir”.